ŞİRKETLERİN KİMLİĞİ
İnsanların adı olduğu gibi işletmelerin de adı var. Dokuz yüz bin civarında anonim ve limited şirket dışında şahıs işletmelerinin de olduğu düşünülürse ticaret unvanlarının ne kadar önemli olduğu ortaya çıkar. Ticaret unvanlarının haksız rekabete sebebiyet vermeyecek, şirket ve tacirleri karıştırmayacak ve yanlış bir algıya sebebiyet vermemesi esas. Ticaret unvanı çoğu zaman marka ile karıştırılmakta. Marka ticari işletmeler tarafından üretilen veya pazarlanan ürünlere verilebilir. Ancak ticaret unvanı şirketin veya tacirin kimliğini yansıtır.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Yeni Türk Ticaret Kanunu'nu da esas alarak Ticaret Unvanları Hakkında Tebliğ yayımladı. Tebliğde ticaret şirketleri ile ticari işletme işleten diğer tacirlerin ticaret unvanına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş.
İşletme konusu ve şirket türü Türkçe olacak
Tebliğe göre ticaret unvanı serbestçe belirlenecek. Ancak bu serbestliğin sınırları var. Örneğin ticaret unvanında yer alacak işletme konusunun ve şirket türünün mutlaka Türkçe olması gerekir. Bu sınırlama yurtdışında faaliyet gösteren firmaların ticaret unvanlarını yabancı dilde tanıtmalarını veya yazışmalarında kullanmalarına engel olmaması gerektiğini düşünüyoruz. Aksi halde Türkiye'de ticaret unvanında tekstil veya gıda olan bir firmanın İngiltere'ye ihracat amaçlı bastırmış olduğu katalogda ticaret unvanının İngilizce yazılmasının yasaklanması amaçlanmamıştır.
Ticaret unvanı yanıltıcı olmayacak
Unvanda yer alacak olan ibarelerin gerçeğe aykırı ve üçüncü kişiler nezdinde yanlış bir görüşün oluşmasına sebebiyet vermemesi gerekir. İşletmenin olduğundan daha büyük, tacirin kimliği hakkında yanıltıcı ifadeler veya finansal açıdan yanlış bir algıya sebebiyet verecek ifadeler ticaret unvanında yer alamayacak. Ayrıca ticaret unvanında kamu düzenine, ulusal çıkarlara ve ahlaka aykırı, kültürel ve tarihi değerlere zedeleyici ibareler yer alamaz.
İşletme konularından biri unvanda olacak
Şirket ve işletmeler çoğu zaman tek bir faaliyet konusu için değil, birden fazla konular için kurulmakta. Ancak şirketlerin ana sözleşmelerinde yer alan faaliyet konuları çok geniş olarak yer almakla birlikte tamamını ticaret unvanına taşımak mümkün değil. Bu durumda şirketler işletme konularından en az birisini ticaret unvanında yer vermek zorunda. Birden fazla işletme konusunun ticaret unvanında yer almasına engel bir durum ise yok.
Başlıca amacı başka şirketlere katılmak olan anonim şirketlerin ticaret unvanında holding ibaresinin yer alması zorunlu.
Unvanda yer alamayacak kelimeler
Eskiden olduğu gibi ticaret unvanlarında Türk, Türkiye, Cumhuriyet, Milli kelimeleri ancak Bakanlar Kurulu'nun izni ile kullanılabilir. Ancak gerçek kişilerin ad ve soyadlarında bu kelimelerin bulunması halinde, gerçek kişi tacirlerin kullanacağı ticaret unvanı için Bakanlar Kurulundan izin almaya gerek yok. Ülke adlarının unvanda kullanılabilmesi için o ülkenin yetkili makamlarından izin alınması gerekir. Kamu kurum ve kuruluşları ile ulusal ve uluslararası diğer kuruluşların adları unvanda ek olarak kullanılamaz.
Aynı ticaret unvanı kullanılamaz
Daha önce tescil edilmiş bir ticaret unvanının bir başkasına ticaret unvanı olarak verilmesi yasak. Ancak daha önce tescil edilen ticaret unvanından ayırt edilebilecek ek konulması halinde tescili mümkün. Daha önce tescil edildiği için ticaret unvanı reddedilen başvuru sahipleri sekiz gün içerisinde asliye ticaret mahkemesine itiraz edebilirler.
İsmail KÖKBULUT
Yeminli Mali Müşavir